Osobom, które nigdy nie miały styczności z problemami natury psychicznej często zdarza się mylić pojęcia: psycholog, psychoterapeuta, psychiatra lub zapominają, że to trzy odrębne zawody. Oczywiście łączy je wspólna dziedzina – zdrowie psychiczne człowieka, jednak istnieją znaczące różnice pomiędzy nimi. Jeżeli zastanawiasz się do kogo warto się udać w związku z podejrzeniem u siebie depresji lub jeżeli potrzebujesz wsparcia w kryzysie emocjonalnym, mamy nadzieję, że ten artykuł pomoże rozwiać Twoje wątpliwości i ułatwić wybór odpowiedniego specjalisty.
Kiedy warto udać się po pomoc do psychologa?
Psycholog to osoba, która ukończyła studia na kierunku psychologia i legitymuje się stosownym dyplomem. Aby móc pracować w zawodzie, psycholog powinien uzyskać co najmniej tytuł magistra psychologii, natomiast, aby prowadzić psychoterapię powinien rozpocząć szkołę psychoterapii w jednym z nurtów psychoterapii: psychodynamicznym, poznawczo-behawioralnym (CBT), systemowym, humanistycznym, integracyjnym lub innych.
Psycholodzy zajmują się psychiką człowieka i badają mechanizmy odpowiedzialne za jego zachowanie. Możesz liczyć na pomoc psychologa, kiedy potrzebujesz diagnozy psychologicznej (np. w celu sprawdzenia kompetencji intelektualnych oraz w toku leczenia neurologicznego lub psychiatrycznego), czy porady w wielu dziedzinach życia od spraw zawodowych po wychowywanie dzieci.
Psycholodzy nie mają uprawnień do prowadzenia leczenia farmakologicznego, czy wypisywania recept.
Kiedy warto udać się do psychoterapeuty?
Psychoterapeuta, aby wykonywać swój zawód musi ukończyć jeden z humanistycznych lub medycznych kierunków: psychologię, psychiatrię, filozofię, pedagogikę lub socjologię. Następnie odbywa specjalistyczne, podyplomowe szkolenie, które kończy się egzaminem certyfikacyjnym. Przed zdobyciem dyplomu konieczne jest zaliczenie zajęć teoretyczno-praktycznych, odbycie stażu klinicznego, przejście własnej terapii i poddawanie pracy regularnej superwizji. Po zdobyciu dyplomu psychoterapeuci są ukierunkowani się na konkretny nurt psychoterapii, które różnią się podejściem do relacji terapeutycznej, sposobu prowadzenia terapii, czy też samej teorii powstawania zaburzeń psychicznych.
Psychoterapia opiera się na rozmowach oraz relacji terapeutycznej, której podstawą jest wzajemne zaufanie pomiędzy Pacjentem a psychoterapeutą. Psychoterapeuta zajmuje się rozpoznawaniem i leczeniem zaburzeń nerwicowych, zaburzeń osobowości oraz innych chorób i zaburzeń natury psychologicznej, ale mogą się do niego udać również osoby, które odczuwają potrzebę poprawienia jakości swojego życia emocjonalnego – zarówno zawodowego, jak i osobistego.
Ze względu na czas trwania, psychoterapię możemy podzielić na krótkoterminową oraz długoterminową. Warto rozważyć wizytę u psychoterapeuty w sytuacji, gdy:
- lekarz zaleci nam wizytę, ze względu na dolegliwości psychosomatyczne
- mamy trudności z budowaniem relacji z innymi ludźmi
- nie radzimy sobie ze stresem
- długo zmagamy się z silnym poczuciem winy
- mamy problem z wybuchami złości
- przechodzimy kryzys w związku
- nie możemy poradzić sobie po stracie bliskiej osoby
- obwiniamy siebie o wszelkie niepowodzenia
- nie możemy sobie poradzić z naszymi uczuciami
- rozpoznano u nas zaburzenia lękowe, odżywiania, czy obsesyjne myśli
- często wchodzimy w toksyczne i trudne relacje
W odróżnieniu od psychiatry, psychoterapeuta nie ma kompetencji do przepisywania leków, ale jeżeli uzna to za stosowne może poprosić o konsultację psychiatryczną.
Kiedy warto udać się po pomoc do psychiatry?
Psychiatra to lekarz medycyny ze specjalizacją z psychiatrii, który zajmuje się diagnozą i leczeniem chorób oraz zaburzeń psychicznych. Przed postawieniem diagnozy psychiatra analizuje wszystkie objawy Pacjenta, wcześniejszą historię choroby oraz farmakoterapię. Gdy zaburzeniom psychicznym towarzyszą objawy fizyczne, psychiatra może zlecić przeprowadzenie klasycznych badań lekarskich. Następnym krokiem jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, a w razie dodatkowych zaleceń psychiatry farmakoterapia może być połączona z psychoterapią.
Nie bój się zadawać jakichkolwiek pytań – psychiatra chętnie wyjaśni na czym polega Twoje zaburzenie oraz na jakiej podstawie zdecydował się na konkretne leczenie farmakologiczne.
W jakich konkretnych przypadkach warto udać się do psychiatry?
- w przypadku myśli samobójczych i okaleczania się
- przy zaburzeniach: nastroju, lękowych, adaptacyjnych, stresowych, obsesyjno kompulsywnych, osobowości, zaburzeniach snu, nastroju i zachowania, depresyjnych, nerwicowych, zakłóceniach rytmu snu i czuwania, odżywiania, przy podejrzeniu zaburzeń urojeniowych
- przy problemach z pamięcią, otępieniu, wielolekowości
- przy obsesyjnym myśleniu oraz natręctwach
- kiedy tracimy kontakt z rzeczywistością
- kiedy konieczne jest przepisanie środków farmakologicznych na receptę
Psychiatrzy mają uprawnienia do wystawiania recept, zwolnień, skierowań do szpitala psychiatrycznego i oddziałów odwykowych.